Produktywność

Przejawy gościnności w relacjach międzynarodowych, czyli jak nie wpaść na minę — wskazówki dotyczące etykiety biznesowej, część II

Kolacje biznesowe, prezenty od firmy i wydarzenia rozrywkowe to zwyczajowe sposoby na zyskiwanie przychylności klienta. Pomagają budować relacje i pozytywny wizerunek firmy.

W relacjach międzynarodowych przejawy gościnności mogą jednak przypominać pole minowe. Każdy naród ma swoje zwyczaje. Niektóre nie oczekują podarunku, inne poczują się urażone, jeśli zjawisz się z pustymi rękami. W wielu krajach zbyt kosztowne prezenty są uznawane za formę przekupstwa. Zlekceważenie tradycji danej kultury to prosta droga do zażenowania, a nieumyślne złamanie prawa może kosztować firmę reputację. 

Nasz drugi przewodnik po międzynarodowej etykiecie pomoże ci wyjść z takich sytuacji obronną ręką.

Zaproszenie na kolację biznesową

Aby mieć pewność, że podczas kolacji biznesowej zachowamy się zgodnie z etykietą, najlepiej jest więcej słuchać niż mówić oraz uważnie obserwować sygnały gospodarza i lokalnych współpracowników. Przykładowo wiele osób nie lubi rozmawiać o interesach przy jedzeniu, dlatego warto unikać tego tematu, chyba że współpracownicy sami go poruszą.

Przed podróżą poznaj zwyczaje kraju, do którego się wybierasz. Posiłki mogą być spożywane na wiele zaskakujących sposobów, które nie są oczywiste w twojej kulturze — w Japonii do posiłku zasiądziesz na podłodze, a w Meksyku zjesz taco rękoma. Różnią się też zwyczaje związane z jedzeniem — w wielu krajach muzułmańskich i buddyjskich gościom nie wolno zacząć jeść, zanim posiłek nie zostanie podany osobom starszym.

Co robić, a czego unikać

  • Japonia: Przy oficjalnej kolacji na matach tatami siada się na piętach. Kiedy gospodarz pozwoli, kobiety mogą usiąść bokiem, a mężczyznom wolno skrzyżować nogi.
  • Sri Lanka: Podczas serwowania posiłków z centralnej tacy łyżka ani widelec nie mogą dotykać talerza — to ważny element hinduskiej tradycji.
  • Somalia: Podobnie jak w południowych Indiach i na Bliskim Wschodzie, Somalijczycy jedzą prawą ręką — nigdy lewą, gdyż ta uznawana jest za nieczystą.
  • Maroko: Nie spiesz się i jedz z umiarem! Współbiesiadujący gospodarze najprawdopodobniej będą cię zachęcać do skorzystania z dokładki. I kolejnej dokładki.

Otrzymywanie i wręczanie podarunków biznesowych

Podarunki od firmy to przyjęty symbol uznania, ale też potencjalna przyczyna bólu głowy pracowników biura zarządu — wręczanie ich może być niezgodne z etyką biznesową firmy bądź przepisami.

Brytyjska ustawa antyłapówkarska (z 2010 roku) reguluje wartość podarunków oraz częstotliwość i okoliczności ich wręczania i pomaga ustalić, czy mogą potencjalnie wpływać na decyzje biznesowe. Prezenty o niewielkiej wartości są dopuszczalne.

Problem polega na tym, że zbyt drogi prezent w jednym kraju może okazać się zbyt skromny w innym, a niektóre kultury przywiązują do podarunków większą wagę niż pozostałe. Z tego względu wiele międzynarodowych firm przyjęło zasady, które wskazują, co należy zrobić, gdy nieprzyjęcie prezentu mogłoby kogoś urazić. Przed podróżą zapoznaj się z wytycznymi firmy w tym zakresie.

Co robić, a czego unikać

  • Stany Zjednoczone: W tym kraju obowiązują ograniczenia wartości podarunków, co ułatwia podejmowanie decyzji. Maksymalna wartość wręczanych prezentów to 25 dolarów.
  • Japonia: Przygotuj się na to, że zanim obdarowywany przyjmie podarunek, odrzuci go raz lub dwa razy. To wyraz uprzejmości.
  • Hongkong: Nie wręczaj prezentów opakowanych w niebieski lub biały papier — te kolory symbolizują żałobę.
  • Włochy: Nie wręczaj podarunków oznaczonych logo firmy — chyba że chcesz dać się poznać jako osoba bez klasy.

Czy to rozrywka?

Wydarzenia rozrywkowe również odgrywają istotną rolę w budowaniu relacji biznesowych, ale oprócz tego mogą być źródłem problemów. Zorganizowanie wystawnego bankietu — co jest powszechnym zwyczajem na Bliskim Wschodzie czy w Chinach — w Wielkiej Brytanii mogłoby spowodować naruszenie przepisów dotyczących „rozsądnej wartości”.

Zwyczajowe przejawy gościnności są zazwyczaj przyjmowane, jeżeli są obopólne. Jeśli zatem klient oferuje, że zapłaci za kolację, należy odwzajemnić uprzejmość, pokrywając rachunek o podobnej wartości przy kolejnej okazji.

Zasada wzajemności ma też zastosowanie do innych form rozrywki, takich jak wydarzenia sportowe czy artystyczne. Jeśli propozycja wyjazdu na mecz krykieta na Jamajce mogłaby zostać uznana za usiłowanie wywarcia wpływu, lepiej uprzejmie za nią podziękować — chyba że odmowa mogłaby urazić oferującego bądź naruszyć reputację firmy.

Co robić, a czego unikać

  • Egipt: Jeśli zapraszasz do restauracji grupę muzułmańskich klientów, wybierz miejsce, które serwuje posiłki halal i nie podaje alkoholu.
  • Republika Południowej Afryki: Obywatele tego kraju uwielbiają rozrywkę i chętnie pokryją koszty takich wydarzeń, jak wspólne rozgrywki golfowe — etykieta nakazuje zaproponować pokrycie kosztów lub odwzajemnić uprzejmość.
  • Korea Południowa: Koreańczycy kochają karaoke. Utrzymanie serdecznych relacji może wymagać od gości przełamania strachu i wytężenia gardeł na cześć tego kraju.
  • Polska: Wyjście do restauracji wymaga eleganckiego stroju. Pamiętaj, że wszelkie uzgodnienia zawarte przy stole uznaje się za wiążącą umowę. Polacy zaczynają posiłek po tym, jak gospodarz życzy im smacznego.

Zawsze warto poznać kilka słów w języku kraju, do którego się wybierasz. Nie idź w ślady brytyjskiego kierownika, który na pytanie „Alles gut?” (jak się pan miewa) zadane przez koleżankę z Niemiec odpowiedział własnym nazwiskiem. Myślał, że mu się przedstawia — i ma na imię Alice.