Wiemy już, że elastyczna praca tworzy zadowolonych pracowników, a zadowoleni pracownicy są bardziej produktywni — ale czy to wszystko? Matthew Jenkin analizuje naukowe i psychologiczne aspekty odejścia od schematu pracy „od dziewiątej do piątej” i odkrywa, że może ono znacznie przyspieszyć rozwój kariery
Z uwagi na mroczne, mroźne zimy i względny brak światła słonecznego Finlandia wydaje się mało prawdopodobnym kandydatem na najszczęśliwszy kraj na świecie. A jednak w tym roku ten naród, znany z pozbawionego emocji kina awangardowego, znalazł się na czele opracowanej przez ONZ listy miejsc, których mieszkańcy są najbardziej zadowoleni.
Do reprezentacji krajów nordyckich w rankingu World Happiness Report 2018(1) dołączyły państwa sąsiedzkie — Norwegia i Dania, a także Islandia. Chociaż zamiłowanie do sauny, wspólne dla wszystkich tych nacji, pewnie pomaga odprężyć się po ciężkim dniu w biurze, prawdopodobnie do wysokich wyników w rankingu przyczynił się nacisk tych krajów na elastyczne godziny pracy i szczodry urlop rodzicielski.
Ale czy możliwość pracy w wybranym przez siebie czasie i miejscu oraz w wybrany przez siebie sposób przekłada się na sukces w karierze zawodowej i szczęście osobiste?
Odpowiedzią jest zdecydowane: tak. Liczne dowody wskazują, że elastyczna praca nie tylko poprawia równowagę między pracą a życiem prywatnym, ale też może mieć pozytywny wpływ na domowy budżet i otwierać nowe możliwości rozwoju.
Nowe badanie(2) przeprowadzone przez Flex+Strategy Group, która pomaga firmom budować kulturę elastycznej pracy, wskazuje, że 60 procent pracowników w Stanach Zjednoczonych, którym zaoferowano opcje elastycznej pracy, odczuwa „większą wydajność i zaangażowanie”. Spośród osób pracujących na elastycznych warunkach 45 procent uważa, że elastyczność zwiększa ich zdolność do „komunikowania się, tworzenia i wprowadzania innowacji wśród współpracowników”.
Ponadto elastyczna praca korzystnie wpływa na finanse pracowników. Raport Centrum Badań nad Ekonomią i Biznesem(3) wskazuje, że dzięki pracy elastycznej byłoby możliwe skrócenie czasu dojazdów do pracy o 533 miliony godzin rocznie, co pozwoliłoby brytyjskim pracownikom zaoszczędzić rocznie 3,8 miliarda funtów. Jeśli uwzględnić przy tym wartość czasu dojeżdżającego pracownika, suma ta wzrasta do 7,1 miliarda funtów.
Elastyczna praca pomaga zrobić kolejny duży krok na ścieżce zawodowej kariery
Elastyczna praca nie musi też wiązać się z mniejszymi zarobkami. Zeszłoroczny raport przygotowany przez agencję pracy elastycznej Timewise wskazuje, że wzrost liczby pracodawców wdrażających zasady pracy współdzielonej oznaczał, że liczba stanowisk pracy w niepełnym wymiarze z płacą ponad 40 000 GBP rocznie wzrosła o pięć procent w latach 2016–2017(4). Pracodawcy stają się również bardziej otwarci na dzielenie etatów na wyższych stanowiskach — dwóch na pięciu menedżerów ankietowanych przez grupę rozważa zatrudnienie kandydatów na wyższe stanowisko w ramach etatów dzielonych.
Raport IBM Smarter Workforce Institute(5) przedstawia dodatkowe dowody wskazujące, że elastyczne warunki pracy nie tylko nie spowalniają postępów w karierze, ale wręcz przeciwnie — mogą je znacznie przyspieszyć. Badanie przeprowadzone wśród 3000 kobiet i mężczyzn na stanowiskach kierowniczych w Wielkiej Brytanii i USA ujawniło, że znacznie więcej respondentów pracujących na elastycznych warunkach poinformowało o co najmniej dwukrotnym awansie w ciągu ostatnich pięciu lat w porównaniu z osobami zatrudnionymi na tradycyjnych etatach (odpowiednio 33% i 24%).
Pierwszeństwo dla rodziców
Te pozytywne zmiany w możliwościach pracy elastycznej są szczególnie korzystne dla rodziców. Zaoferowanie matkom i ojcom możliwości pracy poza standardowymi godzinami od dziewiątej do piątej — w niepełnym wymiarze godzin lub na odległość — może ułatwić powrót do pracy po długim okresie urlopu wychowawczego i pomóc w rozwoju kariery zawodowej.
Badania przeprowadzone przez organizację charytatywną Working Families(6) wykazały, że rodzice, których pracodawcy wspierali równowagę między pracą a życiem prywatnym dzięki elastycznym warunkom pracy i innym inicjatywom, byli o 65% bardziej skłonni do pozostania w firmie, natomiast 62% powiedziało, że czują się bardziej zmotywowani i produktywni, a 56% stwierdziło, że są skłoni zdobyć się na dodatkowy wysiłek. Wspólne badania przeprowadzone przez Bain & Company i Chief Executive Women(7) wskazały też, że kobiety — często te, które mają zobowiązania w zakresie opieki nad dziećmi — odnoszą korzyści dzięki elastycznym formom zatrudnienia, co wiąże się z większym prawdopodobieństwem odniesienia sukcesu w pracy i zdobycia awansu.
Wciąż jednak pozostaje wiele do zrobienia w zakresie inicjatyw pracy elastycznej, aby pomóc rodzicom osiągnąć pełen potencjał zawodowy. Według Mubeen Bhutta, dyrektor ds. polityki i kampanii w organizacji Working Families, elastyczna praca nadal jest postrzegana jako przysługa lub dodatkowe świadczenie. Bhutta chce, aby pracodawcy zaczęli w swoich ogłoszeniach o pracę oferować elastyczne warunki od samego początku.
„Powinni więc na etapie rekrutacji zastanowić się nad wymogami danego stanowiska i tym, czego oczekują od kandydata, a także o rodzaju elastycznej pracy, którą mogliby zaoferować — zamiast wprowadzać zmiany i zacieśniać pięciodniowy tydzień pracy do czterech dni. Tego typu kwestie powodują nawarstwianie problemów w zakresie obciążenia pracą” — powiedziała.
Z poglądem tym zgadza się Komisja ds. Równości i Praw Człowieka (EHRC), która twierdzi, że taka zmiana może pomóc zmniejszyć różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn(8). Komisja sugeruje, że Wielka Brytania powinna podążać za krajami skandynawskimi, oferując pracującym ojcom płatny urlop ojcowski na wyższych poziomach(9). Mogłoby to skłonić większą liczbę mężczyzn do starania się o elastyczne warunki pracy, co z kolei pomogłoby zmniejszyć presję na kobiety, by przerywały pracę na dłużej lub w ogóle z niej rezygnowały.
Wnioski z raportu EHRC powtarzają się w badaniu przeprowadzonym przez Wydział Socjologii Uniwersytetu w Oksfordzie(10), które wskazało, że gdy mężowie zaczęli pracować w elastycznych godzinach, godzinowe płace ich żon znacznie wzrosły, szczególnie w przypadku matek (14,2% po czterech latach). W ciągu kolejnych czterech lat stawka godzinowa mężczyzn również wzrosła o 7,4%.
W pogoni za szczęściem
Okazało się, że zadowoleni pracownicy są o 12% bardziej produktywni w porównaniu z pracownikami niezadowolonymi(11). Natomiast dr Roxane Gervais, terapeutka zajęciowa, uważa, że elastyczna praca to korzystny krok naprzód na drodze do poprawy samopoczucia w pracy.
„Elastyczna praca daje czas na to, aby zrelaksować się i nieco bardziej korzystać z życia” — powiedziała. „Pozwala także poświęcić czas na zrewidowanie i zmianę podejścia, co może pomóc rozwiązać nurtujący problem związany z pracą w inny, bardziej skuteczny sposób. Ten czas pozwoli umysłowi wypocząć”.
Powoli rozwiewa się mit, że elastyczna praca hamuje wydajność i może uniemożliwić zawodową karierę.
Profesor Phyllis Moen, socjolog z Uniwersytetu Minnesoty, pomagała w przeprowadzeniu badań opublikowanych w American Sociological Review(12). Wskazały one, po raz kolejny, spektakularne korzyści elastycznej pracy zarówno dla pracowników, jak i firm.
W badaniu przyjrzano się efektom pilotażowego programu pracy elastycznej w jednej z firm z listy Fortune 500. Wyniki były jednoznaczne — pracownicy biorący udział w programie wyrazili wyższy poziom zadowolenia z pracy i mniejszy poziom wypalenia zawodowego oraz stresu psychicznego w porównaniu z pracownikami tej samej firmy, którzy nie uczestniczyli w programie.
„Nasze badania pokazują, że pracownicy, którzy mają prawo głosu w kwestii godzin i miejsca pracy, nie tylko są bardziej zadowoleni z samej pracy, ale też w większym stopniu osiągają równowagę między pracą a rodziną” — wyjaśniła Moen. „Co najważniejsze, tacy pracownicy są również bardziej wydajni i produktywni w pracy”.
„Dzisiejsi pracownicy są bombardowani radami, jak balansować między pracą a życiem rodzinnym — mówi się nam, abyśmy zaczęli ćwiczyć jogę, uczyli się medytować lub sprawdzali pocztę tylko dwa razy dziennie. Jednak poszczególne strategie radzenia sobie z problemem nie rozwiązują go. Nasze badanie jasno pokazuje, że potrzebne są inicjatywy organizacyjne, w tym programy promujące większą elastyczność i zapewniające pracownikom większe możliwości kontroli, a także większe wsparcie kierownictwa w razie potrzeby” — dodała.
Matthew Jenkin jest brytyjskim niezależnym dziennikarzem i byłym redaktorem Guardian Careers, strony internetowej społeczności The Guardian dla osób poszukujących pracy i zmieniających ścieżkę kariery
Źródła:
(1) http://worldhappiness.report/ed/2018/
(2) https://flexstrategygroup.com/
(3) https://cebr.com/reports/impacts-of-a-flexible-working-culture/
(4) https://timewise.co.uk/article/press-release-the-rise-of-generation-job-share/
(5) https://www.theguardian.com/women-in-leadership/2014/apr/24/flexible-working-career-progression-work-life-balance
(6) https://www.familyfriendlyworkingscotland.org.uk/resources/FINAL-Results-paper.pdf
(7) http://www.merryck.com/wp-content/uploads/2016/02/BAIN_REPORT_The_power_of_flexibility_Boosting_gender_parity.pdf
(8) https://www.equalityhumanrights.com/en/our-work/news/shake-working-culture-and-practices-recommended-reduce-pay-gaps
(9) https://www.theguardian.com/society/2017/mar/28/improve-shared-parental-leave-to-cut-gender-pay-gap-urge-mps
(10) http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0950017017708161?journalCode=wesa
(11) http://www.smf.co.uk/wp-content/uploads/2015/10/Social-Market-Foundation-Publication-Briefing-CAGE-4-Are-happy-workers-more-productive-281015.pdf
(12) http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0003122415622391
